Նկարագրություն

«Էթիկան» գրված է Էվկլիդեսի «Սկզբունքների» ոճով: Այն բաղկացած է սահմանումներից, աքսիոմներից, ապացույցներից և պարզաբանումներից: Խոսքը դեդուկտիվ-երկրաչափական մեթոդի մասին է, որը կիրառում էր Դեկարտը և որն շատ բարձր էր գնահատում Հոբսը: Սպինոզան նախ սահմանում է սուբստանցը, որը մետաֆիզիկայի կորիզն է: Դեռ Արիստոտելն է նշում, որ գոյության մասին հարցը համարժեք է սուբստանցի...

«Էթիկան» գրված է Էվկլիդեսի «Սկզբունքների» ոճով: Այն բաղկացած է սահմանումներից, աքսիոմներից, ապացույցներից և պարզաբանումներից: Խոսքը դեդուկտիվ-երկրաչափական մեթոդի մասին է, որը կիրառում էր Դեկարտը և որն շատ բարձր էր գնահատում Հոբսը: Սպինոզան նախ սահմանում է սուբստանցը, որը մետաֆիզիկայի կորիզն է: Դեռ Արիստոտելն է նշում, որ գոյության մասին հարցը համարժեք է սուբստանցի մասին հարցին: Գոյությունը կա՛մ սուբստանց է, կա՛մ սուբստանցի դրսևորում: Սպինոզան համաձայն է սրան: Դեկարտը, ինչպես և անտիկ փիլիսոփաները գտնում է, որ սուբստանցները բազմաթիվ են: Դրանք լինում են մտածողական և մարմնավոր: Սուբստանցը նա սահմանում էր որպես իր, որն իր գոյության համար ունի միայն ինքն իր կարիքը: Սպինոզայի համոզմամբ այդպիսին կարող է լինել միայն Աստված: Հետևաբար սուբստանցի դեկարտյան բազմակիությունը մերժվում է: Գոյություն ունի միայն մեկ սուբստանց և դա Աստված է: Իր գոյության համար այն բացի ինքն իրենից ուրիշ ոչինչի կարիք չունի: Այն ինքն իր պատճառն է (causa sui): Իսկ Դեկարտի մտածողական և մարմնավոր չափումները Սպինոզան հասկանում է որպես սուբստանցի անթիվ ատրիբուտներից երկուսը: Իրերը և մտքերը նա համարում է սուբստանցի մոդուսներ: Սպինոզայի Աստծո գոյության ապացույցը ըստ էության գոյաբանական է: Աստծո մասին չի կարելի մտածել որպես ինքն իր պատճառի և չընդունել դրա գոյությունը: Սա բիբլիական Աստված է, որը տեղավորված է մետաֆիզիկական շրջանակի մեջ: Աստծո արարումը իմանենտ պրոցես է: Դա գոյության բացարձակ անհրաժեշտություն է, որը համընկնում է ազատության հետ: Ֆրիդրիխ Նիցշեն կոչում էր այս անհրաժեշտությունը ճակատագրին ասված «այո»: